«زبان برنامه نویسی پایتون» (Python Programming Language) از جمله زبان‌هایی است که به دلایل مختلف، طی سال‌های اخیر توجهات زیادی را هم از بخش صنعت و هم از بخش دانشگاهی به خود جلب کرده است. «نحو» (Syntax) ساده، ساختار ویژه، توانایی و کاربردهای این زبان در زمینه‌های گوناگون به ویژه مباحث نویی مانند «علم داده» (Data Science) موجب شده تا سازمان‌ها به دنبال استخدام برنامه‌نویسان پایتون و البته، افراد جویای کار و علاقه‌مندان به برنامه‌نویسی نیز به دنبال یادگیری پایتون باشند. زبان برنامه‌نویسی پایتون، آزاد و متن‌باز است و این یکی از ویژگی‌های مهم این زبان و از جمله دلایل محبوبیت قابل توجه آن به شمار می‌آید. در این مطلب، به طور کلی به مباحث اولیه‌ای که فرد برای فراگیری زبان پایتون به آن‌ها نیاز دارد اشاره و مقدمات یادگیری این زبان ارائه شده است. بنابراین، همانطور که از نام این مطلب یعنی «برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان» مشخص است، این مطلب برای افرادی مبتدی و کسانی که قصد دارند از صفر شروع به یادگیری پایتون کنند مناسب محسوب می‌شود.

در مطلب برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان، ساده‌ترین روش نصب پایتون و روش اجرای پایتون در «محیط توسعه یکپارچه» (Integrated development environment | IDE) بیان شده است. همچنین، روش نوشتن برنامه «Hello, World!‎» (سلام دنیا!) که اولین برنامه‌ای محسوب می‌شود که هر فرد هنگام فراگیری یک زبان برنامه‌نویسی جدید می‌نویسد، مورد بررسی قرار گرفته است. باید توجه داشت که پایتون، یک زبان برنامه‌نویسی «چند سکویی» (Cross-Platform) است؛ بدین معنا که روی پلتفرم‌های گوناگون مانند «ویندوز» (Windows)، «مک‌او‌اس» (MacOS) و «لینوکس» (Linux) اجرا می‌شود. همچنین، به جاوا و ماشین مجازی NET‎. نیز پورت شده است.

نصب پایتون برای مبتدیان

ساده‌ترین راه نصب زبان برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان استفاده از Thonny IDE است. Thonny IDE همراه با آخرین نسخه از پایتون عرضه می‌شود. بنابراین، در ابتدای مسیر یادگیری، الزاما نیازی به نصب پایتون به طور جداگانه نیست.

در این راستا، می‌توان گام‌های زیر را برای نصب و اجرای کد پایتون روی کامپیوتر دنبال کرد.

 

  • دانلود کردن Thonny IDE [+].
  • راه‌اندازی کردن نصاب برای نصب Thonny روی کامپیوتر.
  • رفتن به File > New و ذخیره‌سازی فایل با پسوند py.؛ برای مثال، hello.py یا example.py و دیگر موارد. کاربر می‌تواند هر نامی به فایل بدهد. اگرچه، نام فایل باید با پسوند py. به پایان برسد.
  • نوشتن کد پایتون در فایل و ذخیره کردن آن.
  • رفتن به Run > Run current script و یا به سادگی، فشردن دکمه F5 برای اجرای برنامه نوشته شده به زبان پایتون.

همانطور که پیش از این نیز بیان شد، روش بیان شده در بالا، ساده‌ترین روش نصب پایتون برای مبتدیان است. در ادامه روش نصب پایتون در سیستم‌عامل به طور خلاصه بیان و منبعی برای مطالعه بیشتر پیرامون روش نصب پایتون در سیستم‌عامل‌های گوناگون ارائه می‌شود.

 

نصب جداگانه پایتون برای مبتدیان

 

اگر کاربر قصد استفاده از Thonny را ندارد، در ادامه روشی برای نصب و اجرای آن در کامپیوتر بیان شده است. برای بهره‌مندی از آموزش کامل و تصویری نصب پایتون در سیستم‌عامل‌های گوناگون، مطالعه مطلب «نصب پایتون -- از صفر تا صد» یا مطلب «آموزش نصب پایتون در ویندوز ۷ – ساده و تصویری» توصیه می‌شود؛ زیرا در اینجا، فقط به طور مقدماتی به نصب زبان برنامه نویسی پایتون برای مبتدیان پرداخته شده است و جزئیات برای سیستم‌عامل‌های گوناگون مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.

 

1.دانلود آخرین نسخه پایتون(+)

2.جرای فایل نصاب و دنبال کردن گام‌ها برای نصب پایتون. در طول فرایند نصب، باید گزینه «Add Python to environment variables» را انتخاب کرد. این کار، پایتون را به متغیرهای محیطی اضافه می‌کند و کاربر را قادر می‌سازد تا زبان برنامه‌نویسی پایتون را از هر بخشی از کامپیوتر اجرا کند.

همچنین، می‌توان مسیری که پایتون در آن نصب می‌شود را انتخاب کرد.

پس از پایان یافتن نصب پایتون، می‌توان آن را اجرا کرد. با نوشتن عبارت «python» در خط فرمان، مفسر پایتون فورا فراخوانی می‌شود. برای برنامه‌نویسی به زبان پایتون، می‌توان کد را مستقیما در Python تایپ کرد و «دکمه ورود» (Enter Key | کلید انتر) را برای دریافت خروجی فشرد. با نوشتن ۱+۱ و فشردن دکمه ورود، خروجی ۲ نمایش داده می‌شود. این دستور را می‌توان به عنوان ماشین حساب استفاده کرد. برای خروج از این حالت، باید دستور ()quit را نوشت و دکمه ورود را فشرد.

اجرای پایتون در محیط توسعه یکپارچه

می‌توان از هر نرم‌افزار ویرایش متنی برای نوشتن فایل اسکریپت پایتون استفاده کرد. در این راستا، تنها نیاز به ذخیره کردن کد نوشته شده در ویرایش‌گر با پسوند py. است. اما، استفاده از یک IDE می‌تواند کار برنامه‌نویسی را تا حد زیادی آسان‌تر کند. IDE یا محیط برنامه نویسی پایتون نرم‌افزاری است که ویژگی‌های مفیدی مانند تکمیل کد خودکار (Code Completion)، برجسته‌سازی و بررسی نحو، جستجو در فایل و دیگر موارد را برای برنامه‌نویسان جهت ساخت و توسعه نرم‌افزار فراهم می‌کند.

به هر حال، هنگام نصب پایتون در ویندوز و مک، یک IDE به نام «آی‌دی‌ال‌ای» (IDLE) که خود نیز به زبان پایتون نوشته شده است، نصب می‌شود. می‌توان از این محیط توسعه یکپارچه برای اجرای پایتون روی کامپیوتر استفاده کرد. این IDE برای افراد مبتدی بسیار عالی محسوب می‌شود. البته، این IDE همراه بسته‌های لینوکس عرضه نمی‌شود. هنگام باز کردن IDLE، یک شل پایتون تعاملی باز می‌شود.

اکنون می‌توان یک فایل جدید ساخت و آن را با پسوند py. ذخیره کرد. برای مثال، می‌توان فایل hello.py را ساخت. اکنون، ابتدا باید کد پایتون را در فایل نوشت. سپس، آن را ذخیره کرد. برای اجرای فایل باید به مسیر Run > Run Module رفت و یا دکمه F5 را زد.

اولین برنامه پایتون

اکنون که پایتون نصب و اجرا شد، کاربر می‌تواند اولین برنامه پایتون خود را بنویسد. در این راستا، می‌توان یک برنامه خیلی ساده «Hello World!‎» نوشت. «Hello, World!‎»، یک برنامه ساده است که جمله «Hello, World!‎» را به عنوان خروجی روی صفحه نمایش چاپ می‌کند.

این برنامه، بسیار ساده است و معمولا برای معرفی کردن یک زبان برنامه‌نویسی جدید به فراگیران آن زبان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. کد زیر را در هر ویرایش‌گر متن یا محیط توسعه یکپارچه‌ای می‌توان نوشت و با عنون helloWorld.py ذخیره کرد.

print("Hello world!")

سپس، باید فایل را اجرا کرد. خروجی به صورت زیر خواهد بود.

Hello world!

اکنون، فرد اولین برنامه خود را در زبان برنامه‌نویسی پایتون نوشته است. واضح است که نوشتن اولین کد در زبان برنامه‌نویسی پایتون، به سرعت و با سادگی قابل انجام است.

همین امر، از دلایل محبوبیت پایتون به شمار می‌آید.